Μετά από έξι χρόνια εργασίας ως ανώτερο στέλεχος σε πολυεθνική εταιρεία επεξεργασίας μισθολογίου στη Βαρκελώνη, στην Ισπανία, ο κ. Vildosola διακόπτει τους επαγγελματικούς και οικονομικούς δεσμούς του με την ταραγμένη πατρίδα του. Έχει μετακομίσει με την οικογένειά του σε ένα χωριό κοντά στο Cambridge, στην Αγγλία, όπου θα αναλάβει τα ηνία σε μια μικρή εταιρεία λογισμικού, και έχει μεταφέρει τις οικονομίες του από τις ισπανικές τράπεζες σε βρετανικές τράπεζες.

"Η μακροοικονομική κατάσταση στην Ισπανία πηγαίνει όλο και χειρότερα," δήλωσε ο κ. Vildosola, 38 ετών, την περασμένη εβδομάδα, λίγες ώρες πριν από την επιβίβαση σε αεροπλάνο για το Λονδίνο με τη γυναίκα του και τα δύο μικρά παιδιά τους. "Υπάρχει ακριβώς πάρα πολύ μεγάλο ρίσκο. Η Ισπανία θα είναι η επόμενη μετά την Ελλάδα, και εγώ απλά δεν θέλω να καταλήξω να έχω υποτιμημένες πεσέτες. "

Ο κ. Vildosola είναι μεταξύ των πολλών που ανησυχούν ότι η οικονομική δίνη της Ισπανίας θα μπορούσε τελικά να αναγκάσει την απόσυρση της χώρας από το ευρώ και την επιστροφή στο προηγούμενο νόμισμά της, την πεσέτα. Αυτό το τρομερό αποτέλεσμα εξακολουθεί να θεωρείται ένα μεγάλο στοίχημα, ακόμη και αν η Ισπανία μπορέσει να απαιτήσει τελικά ένα ελληνικού τύπου σχέδιο διάσωσης. Αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πολλοί από αυτούς που είναι σε θέση να το πράξουν παίρνουν τα χρήματά τους - και σε ορισμένες περιπτώσεις οι ίδιοι - από την Ισπανία.

Τον Ιούλιο, οι Ισπανοί απέσυραν το ρεκόρ των € 75 δισεκατομμυρίων, ή 94 δισεκατομμύρια δολάρια, από τις τράπεζές τους - ένα ποσό ίσο με το 7 τοις εκατό της συνολικής οικονομικής παραγωγής της χώρας - καθώς οι αμφιβολίες αυξήθηκαν για την ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ισπανίας.

Η εκροή καταθέσεων από την Ισπανία αντανακλά ένα ευρύτερο πρόβλημα διαφυγής κεφαλαίων που είναι μακράν το πιο σοβαρό στη ζώνη του ευρώ. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα από το Nomura, το κεφάλαιο που έφυγε από τη χώρα ισοφάρισε ένα εντυπωσιακό 50 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων μηνών - οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους ξένους που εκφόρτωσαν μετοχές και ομόλογα, αλλά και στους Ισπανούς που μεταφέρουν τις αποταμιεύσεις τους σε τράπεζες του εξωτερικού.

Οι αναλήψεις επιτάχυναν μία τάση που ξεκίνησε στα μέσα του περασμένου έτους, και ήρθε παρά την ευρωπαϊκή δέσμευση για την άντληση μέχρι και € 100 δισεκατομμυρίων από το ισπανικό τραπεζικό σύστημα. Οι αναλυτές θα παρακολουθούν για να δουν αν τα στοιχεία του Αυγούστου, όταν θα είναι διαθέσιμα, παρουσιάσουν έναν ακόμα ταχύτερο ρυθμό διαφυγής κεφαλαίων.

Πιο ανησυχητικό για την Ισπανία είναι ότι η «πτήση» έχει αρχίσει να περιλαμβάνει μέλη των μορφωμένων και της επιχειρηματικής ελίτ της, οι οποίοι έχουν απηυδήσει με την έλλειψη ευκαιριών απασχόλησης σε μια χώρα όπου το ποσοστό ανεργίας αγγίζει το 25 τοις εκατό.

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, 30.000 Ισπανοί εγγράφηκαν για να εργαστούν στη Βρετανία κατά το τελευταίο έτος, και οι αναλυτές λένε ότι το ποσοστό αυτό θα ήταν υψηλότερο με ρυθμό πολλαπλάσιο αν καταμετρούνταν και οι εργαζόμενοι χωρίς έγγραφα. Αυτή είναι μια αύξηση 25 τοις εκατό σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει λίγος  πανικός», δήλωσε ο José García Montalvo, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Pompeu Fabra στη Βαρκελώνη. «Οι πλούσιοι άνθρωποι έχουν ήδη βγάλει τα χρήματά τους έξω. Τώρα είναι οι επαγγελματίες και οι άνθρωποι μεσαίας κατηγορίας που μεταφέρουν τα χρήματά τους στη Γερμανία και το Λονδίνο. Το κλίμα είναι πολύ, πολύ άσχημο.»

Είναι πιθανό ότι οι προοπτικές θα μπορούσαν να βελτιωθούν εάν το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία συνεδριάζει την Πέμπτη, σηματοδοτούσε ένα σχέδιο για να βοηθήσει να καλυφθούν τα οικονομικά της Ισπανίας και άλλων αδρανών χωρών της ζώνης του ευρώ, παρεμβαίνοντας στις αγορές ομολόγων. Αλλά αυτή τη στιγμή, αν μη τι άλλο, η εικόνα της Ισπανίας γίνεται ολοένα και πιο αμυδρή.

Την Παρασκευή, το δημόσιο ταμείο της Ισπανίας για την υποστήριξη του τραπεζικού τομέα είπε ότι θα πρέπει να αντλήσει μέχρι και € 5.000.000.000 από την αποτυχημένη κτηματική τράπεζα-γίγαντα Bankia, τα οποία κατασχέθηκαν από το κράτος το Μάιο. Και τη Δευτέρα, η Ανδαλουσία έγινε η τελευταία από τις ημιαυτόνομες περιοχές της Ισπανίας που ζήτησε από την κεντρική κυβέρνηση χρήματα διάσωσης.

Οι ευρύτερες προοπτικές για τη ζώνη του ευρώ εξακολουθούν να είναι επίσης δυσοίωνες. Η Moodys Investors Service, δήλωσε τη Δευτέρα ότι είχε αλλάξει τις προβλέψεις της για την αξιολόγηση ΑΑΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αρνητικές, και ότι μπορεί να υποβαθμίσει την αξιολόγηση σε περίπτωση που αποφασίσει να μειώσει τις βαθμολογίες στους τέσσερις μεγαλύτερους χρηματοδότες του προϋπολογισμού της Ένωσης.

Η συλλογική κατάθλιψη της Ισπανίας έρχεται παρά τη σταδιακή επιστροφή των κεφαλαίων στις τράπεζες στην Ελλάδα και τη σχετική σταθερότητα των καταθέσεων στις άλλες εστίες κρίσης της ευρωζώνης, δηλαδή την Ιταλία, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.

Η συνεχιζόμενη φυγή των χρημάτων και ανθρώπων από την Ισπανία θα μπορούσαν να είναι μία προειδοποίηση προς τους ευρωπαϊκούς φορείς χάραξης πολιτικής ότι η διάσωση της χώρας - ένα βήμα που τώρα ευρέως αναμενόταν - δεν μπορεί να ανακόψει τον πανικό για όσο διάστημα η ισπανική οικονομία παραμένει σε φόβο.

Ήταν ένα μάθημα που πήραμε στην Ελλάδα, όπου παρά τις αλλεπάλληλες ευρωπαϊκές διασώσεις, περίπου το ένα τρίτο των καταθέσεων έχουν αποσυρθεί από τις τράπεζες της από το 2009, καθώς το κοινό ανησυχεί ότι η Αθήνα ενδέχεται να χρειαστεί να επιστρέψει στη δραχμή.

Η Ισπανία είναι ακόμα πολύ μακριά από την σχεδόν πτωχευμένη Ελλάδα: έχει μια πολύ μεγαλύτερη και πιο διαφοροποιημένη οικονομία, χαμηλότερα επίπεδα χρέους και μία αγορά ομολόγων, που εξακολουθεί να λειτουργεί. Θα μπορούσε να είναι πιο ακριβές να πούμε ότι τα χρήματα εξέρχονται από τις ισπανικές τράπεζες περισσότερο από ένα τραπεζικό jog παρά από οτιδήποτε άλλο κοντά σε ένα sprint.

Παρά το γεγονός ότι οι καταθέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων έχουν μειωθεί 10 τοις εκατό σε σύγκριση με εκείνες του Ιουλίου του 2011, η χώρα εξακολουθεί να είναι σχετικά πλούσια σε εξοικονόμηση πόρων, με € 2.300 δισεκατομμύρια σε συνολικές καταθέσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της Morgan Stanley. Αλλά από τη στιγμή που βρίσκονται σε εξέλιξη, η φυγή των τραπεζικών καταθέσεων μπορεί να συντρίψει εύκολα τα ορθολογικά γεγονότα και την ανάλυση.

ΠΗΓΗ